sindhi dept. سنڌي شعبي جي تاريخ

Revised  - To be edited

سنڌي شعبي جي تاريخ

فريال عباسي
2k14/MC/119: رول نمبر

ومون تڏهن تاريخ ۾ امر بڻجي وينديون آهن جڏهن انهن جي ٻولي مضبوط هوندي آهي، ۽ ٻولي تڏهن امر بڻجي ويندي جڏهن ٻولي جي بچاءُ لاءِ ادارا قائم ڪيا وڃن. ائين ئي اسان جي مادري ٻولي جي تاريخ ڪئي صدي پراڻي آهي جنهن جو اندازو ئي لڳائي سگهجي ٿو. انهي جي ڪري ئي جڏهن بري شغير ۾ ادب ۽ ثقافت جي ڳالـهه ڪجي ٿي تـه ضرور سنڌ جو ذڪر ٿيندو آهي ۽ جڏهن بري صغير جي ورهاڱي بعد جي سنڌ جي ڳاله ڪنداسين تـه اسان ضرور مادري علمي سنڌ يونيورسٽي ضرور ڳڻپ ۾ آڻيداسين جنهن نـه فقت سنڌ جي نئي نسل کي پنهنجي هنج ۾ جايون ڏئي اعليٰ مقامن تائين پهچايو بلڪي اهڙا اديب دانشور پيدا ڪري سنڌي ٻولي ۽ ثقافت کي تاريخ ۾ لکڻ لاءِ پنهنجي لاءِ سورهـه سورما جوڌا جوان تيار ڪيا جيڪي سنڌي ٻولي جي حفاظت ۽ بقا لاءِ ڏينهن رات رڌل آهن.

سنڌ يونيورسٽي جي آرٽس فيڪلٽي ۾ قائم ٿيل سنڌي شعبو پنهنجي تاريخ ۽ علمي ادبي خدمتن سبب مڃتا ماڻي چڪو آھي سال 1952 ۾ نامياري عالم ۽ فيلسوف محترم علام آءِ آءِ قاضي صاحب جن جي وائيس چانسلر ئَ واري زماني ۾ سنڌي شعبو قائم ٿيو . جنهن جو پهريون سربراھ سنڌ جو نامور محقق ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ هو پاڻ ساڳي وقت ايڊيوڪيشن ڊپارٽمينٽ جي سربراهئَ ها پڻ فرائض سرانجام پئي ڏيندو رهندو هو سال 1943 -1945 ۾ مشھور اديب ۽ استاد پروفيسر محبوب علي چنہ سنڌئَ جا پوسٽ گريجوئيسٽ جا ڪلاس سنباليا

.

سال 1957  ۾ سنڌي شعبي جي تاريخ جو اهم سال آهي. ڇاڪاڻ تہ ان سال سنڌي شعبي کي الڳ حيثيت حاصل ٿي .

 ان وقت مادر علمي جو وائيس چانسيلر ڊاڪٽر رضي الدين صديقي هو. الڳ ۽ مڪمل حيثيت حاصل ٿيڻ کان پو۽ سنڌي شعبي جو پهريون سربراھ مشھور لسانيات ۾ ماسٽر جي ڊگري حاصل ڪرڻ لا۽ لنڊن روانو ٿيو  تڏھن سندس جا۽ تي ڊاڪٽر غلام علي الانا کي سنڌي شعبي جو سربراھ مقرر ڪيو ويو. ساڳئي سال پڻ ڊاڪٽر غلام علي الانا کي بہ  لسانيات جي ڊگري حاصل ڪرڻ لا۽ جڏھن لنڊن وڃڻو پيو تڏھن کان محترم حبيب اللّه مرزا سنڌي شعبي جو چيئر مين ٿيو 

.

مرزا صاحب کان پو۽ ڊاڪٽر عبدلجبار جوڻيجو سنڌي شعبي جي   چئيرمين جي حيثيت سان فرائض سنڀاليا . ڊاڪٽر جوڻيجو کي  سنڌ سرڪار جڏھن سنڌي ادبي جو چيئرمين مقرر ڪيو تڏھن مئي 1993 کان پروفيسر ڊاڪٽر قاضي خادم کي سنڌي شعبي جي سربراهي جو منصب سونپيو ويو . پاڻ مئي 1999 کان ڊين فيڪلٽي آف آرٽس مقرر ٿيو تہ  سندس جا۽ تي ڊاڪٽر محمد قاسم ٻگهيي کي جڏھن سنڌي ٻولئَ جي بااختيار اداري جو چيئر مين مقرر ڪيو ويو . تڏھن آگسٽ 2005 کان ڊاڪٽر هدايت پريم کي چيئرمين مقرر ڪيو ويو  ان کان پو۽ 2011 کان ڊاڪٽر قمرجهان مرزا، 2013 ۾ ڊاڪٽر افروز  خواجہ ، 2013/ 12/04 کان هاڻي تائين ڊاڪٽرمحمدانورفگارهڪڙو چئيرمين مقرر ڪيو ويو آهي .

سنڌ يونيورسٽي ۾ سنڌي شعبي جي قائم ٿيڻ سان نہ رڳو درس ۽ تدريس کي فروغ حاصل ٿيو پر تحقيق ۽ سنڌي ٻولي جئَ ترقئَ لا۽ نيون رٿائون عمل ۾ اچڻ لڳيون . تحقيق جي اشاعتي پروگرام کي عملي جامو پهرائڻ لا۽ ريسرچ جرنل پڻ شايع ٿيا . جن ۾ سنڌي صحيفو (1961-1964) سوکڙي 1964 سوغات (65-1966) پورب 1969 پرک 1977 ڪينجهر 1978 ڪينجهر 2 (1988) ڪينجهر 3 (1989) ڪينجهر 4 (1990) ڪيجهر 5 (1993) ڪينجهر 6 (1994-1995) ڪينجهر 7 (1997) ٖ استادن ۽ شاگردن ۾ تحقيق جي دلچسپي  وڌائڻ ۽ مطالعي جو شوق پيدا ڪرڻ لا۽ سنڌي شعبي ۾ هڪ سيمينار لائيبررئَ پڻ قائم آهي ، جنهن ۾ اٽڪل نَوَ ھزار ڪتاب مختلف موضوعن تي موجود آھن . جن مان استاد ۽ شاگرد تدريس ۽ تحقيق لا۽ استفاد حاصل ڪندا رهن ٿا.

سنڌي شعبي پاران وقت بوقت مختلف عنوان هيٺ ليڪچر مناظرا مشاعرا ورسين سيمينار ۽ ڪانفرنسون منقعد ٿينديون رهيون آھن اهڙن پروگرامن سبب سماج ۾ وڏي جاڳرتا آئي آھي ۽نتيجي ۾ نوان لاڙا متعارف ٿيا آهن . سنڌي شعبي جي اهڙن پروگرامن ۾ سڀ کان اهم ۽ يادگار بين الاقوامي سنڌي ادبي ڪانفرنس آھي جا  2 -3 ۽ 4 فيبروري 1988 تي ٿي جنهن ۾ ادب جي هر هڪ صنف تي استادن اديبن  دانشورن ۽ محقق مقالا پيش ڪيا جي سنڌي ادبي بورڊ پاران ڪتابي صورت ۾ شايع ٿيل آھن ٻن حصن تي مشتمل مجموعن مان هڪ ڪتيب'مقالا'  جي نالي سان آھي ۽ ٻيو ڪتاب نرتي تندنياز سين جي نالي سان شايع ٿيل آھي 

سنڌي شعبي سنڌ يونيورسٽي پاران سنڌي ٻولي  ۽ ادب جي ترقي ۽ تحفظ لا۽ باضابطہ علمي ادبي تحقيق جو پروگرام عمل ۾ آندو ويو ۽ مختلف رهنمائن جي رهبرئَ هيٺ وقت بوقت اسڪالر مختلف عنوانن هيٺ تحقيق ڪندا رهيا جن کي تحقيقي مقالن پيش ڪرڻ تي سنڌي شعبي سنڌ يونيورسٽي پاران ايم-فل ۽ پي ايڇ ڊي جون اعلىٰ ڊگريون ڏنيون وڃن ٿيون . انهي سلسلي ۾ هن تائين 39 پي ايڇ ڊي ۽ 5 ايم فل جون ڊگريون ويون آھن .

هن سال 60 کان وڌيڪ شاگردن ايم فل ۾ داخلا ورتي آھي جنهن مان 50% شاگرد ريگيولر اچن ٿا ۽ پي ايڇ ڊي جا هن تائين ٻہ شاگردن ريگيولر اچن ٿا ۽ هن سال جي نئي بيچ ۾ 51 شاگردن سنڌي شعبي ۾ داخلا ورتي آهي ۽ ايم اي پريوس ۾ 36 شاگردن داخلا ورتي آھي ان کان علاوه بي ايس ٽو ۾ 37 ، ۽ بي ايس ٿري ۾ 45 ، بي ايس فور ۾ 32 ، ۽ ايم اي پاس ۾ 26 شاگرد موجود  آھن 

ان کان علاوه شعبي جي ضرورتن جي حوالي سان ڳالھ ٻولھ ڪئي وڃي تہ  سنڌي شعبو جتي شاگردن جو رشتو گهڻو تاريخي ۽ ناول ڪتابن سان هوندو آهي ۽ سنڌي شعبي جي سيمينار لائبرري  ۾ ڪتاب تہ گهڻا آھن پر انهن ڪتابن کي رکڻ جي طريقيقار ڪا جگھ ناهي ائين چئي ٿو سڳهجي تہ ڪتاب گهڻا آھن جڳھ گهڻي سوڙي آھي جتي شاگرد آرام سان وهي ڪتاب نٿا پرهي سڳهن . سنڌي شعبي ۾ سيمينار لائبرري کي گهڻي اسپيس ڏيڻ جي ضرورت آھي تہ جئين استاد طوري شاگرد بہ آرام سان پنهنجي پڙهائي بغير ڪنهن تڪليف جي پڙهي سڳهن ۽ ڪتابن کي بہ رکڻ جي صحيح جڳھ ملي .

Practical work carried out under supervision of Sir Sohail Sangi, Department of Media & Communication Studies, University of Sindh

.........................................................................................
Presently No of students 

Undergraduates, MA, P/Phil. PhD etc

faculty, any urgent requirement which is affecting the performance of Deptt 

سنڌي شعبي جي تاريخ

فريال عباسي
2k14/MC/119: رول نمبر

سنڌ يونيورسٽي جي آرٽس فيڪلٽي ۾ قائم ٿيل سنڌي شعبو پنهنجي تاريخ ۽ علمي ادبي خدمتن سبب مڃتا ماڻي چڪو آھي سال 1952 ۾ نامياري عالم ۽ فيلسوف محترم علام آءِ آءِ قاضي جي وائيس چانسلرئَ واري زماني ۾ سنڌي شعبو قائم ٿيو . جنهن جو پهريون سربراھ سنڌ جو نامور محقق ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ هو پاڻ ساڳي وقت ايڊيوڪيشن ڊپارٽمينٽ جي سربراهئَ ها پڻ فرائض سرانجام پئي ڏيندو رهندو هو سال 1943 -1945 ۾ مشھور اديب ۽ استاد پروفيسر محبوب علي چنہ سنڌئَ جا پوسٽ گريجوئيسٽ جا ڪلاس سنباليا.

سال 1957  ۾ سنڌي شعبي جي تاريخ جو اهم سال آهي. ڇاڪاڻ تہ ان سال سنڌي شعبي کي الڳ حيثيت حاصل ٿي . ان وقت مادر علمي جو وائيس چانسيلر ڊاڪٽر رضي الدين صديقي هو. الڳ ۽ مڪمل حيثيت حاصل ٿيڻ کان پو۽ سنڌي شعبي جو پهريون سربراھ مشھور لسانيات ۾ ماسٽر جي ڊگري حاصل ڪرڻ لا۽ لنڊن روانو ٿيو  تڏھن سندس جا۽ تي ڊاڪٽر غلام علي الانا کي سنڌي شعبي جو سربراھ مقرر ڪيو ويو. ساڳئي سال پڻ ڊاڪٽر غلام علي الانا کي بہ  لسانيات جي ڊگري حاصل ڪرڻ لا۽ جڏھن لنڊن وڃڻو پيو تڏھن کان محترم حبيب اللّه مرزا صاحب سنڌي شعبي جو چيئر مين ٿيو .

مرزا صاحب کان پو۽ ڊاڪٽر عبدلجبار جوڻيجو صاحب سنڌي شعبي جي   چئيرمين جي حيثيت سان فرائض سنڀاليا . ڊاڪٽر جوڻيجو صاحب کي  سنڌ سرڪار جڏھن سنڌي ادبي جو چيئرمين مقرر ڪيو تڏھن مئي 1993 کان پروفيسر ڊاڪٽر قاضي خادم صاحب کي سنڌي شعبي جي سربراهي جو منصب سونپيو ويو . پاڻ مئي 1999 کان ڊين فيڪلٽي آف آرٽس مقرر ٿيو تہ  سندس جا۽ تي ڊاڪٽر محمد قاسم ٻگهيي صاحب کي جڏھن سنڌي ٻولئَ جي بااختيار اداري جو چيئر مين مقرر ڪيو ويو . تڏھن آگسٽ 2005 کان ڊاڪٽر هدايت پريم کي چيئرمين مقرر ڪيو ويو  ان کان پو۽ 2011 کان ڊاڪٽر قمرجهان مرزا، 2013 ۾ ڊاڪٽر افروز  خواجہ ، 2013/ 12/04 کان هاڻي تائين ڊاڪٽرمحمدانورفگارهڪڙو چئيرمين مقرر ڪيو ويو آهي .

سنڌ يونيورسٽي ۾ سنڌي شعبي جي قائم ٿيڻ سان نہ رڳو درس ۽ تدريس کي فروغ حاصل ٿيو پر تحقيق ۽ سنڌي ٻولي جئَ ترقئَ لا۽ نيون رٿائون عمل ۾ اچڻ لڳيون . تحقيق جي اشاعتي پروگرام کي عملي جامو پهرائڻ لا۽ ريسرچ جرنل پڻ شايع ٿيا . جن ۾ سنڌي صحيفو (1961-1964) سوکڙي 1964 سوغات (65-1966) پورب 1969 پرک 1977 ڪينجهر 1978 ڪينجهر 2 (1988) ڪينجهر 3 (1989) ڪينجهر 4 (1990) ڪيجهر 5 (1993) ڪينجهر 6 (1994-1995) ڪينجهر 7 (1997) ٖ استادن ۽ شاگردن ۾ تحقيق جي دلچسپي  وڌائڻ ۽ مطالعي جو شوق پيدا ڪرڻ لا۽ سنڌي شعبي ۾ هڪ سيمينار لائيبررئَ پڻ قائم آهي ، جنهن ۾ اٽڪل نَوَ ھزار ڪتاب مختلف موضوعن تي موجود آھن . جن مان استاد ۽ شاگرد تدريس ۽ تحقيق لا۽ استفاد حاصل ڪندا رهن ٿا.

سنڌي شعبي پاران وقت بوقت مختلف عنوان هيٺ ليڪچر مناظرا مشاعرا ورسين سيمينار ۽ ڪانفرنسون منقعد ٿينديون رهيون آھن اهڙن پروگرامن سبب سماج ۾ وڏي جاڳرتا آئي آھي ۽نتيجي ۾ نوان لاڙا متعارف ٿيا آهن . سنڌي شعبي جي اهڙن پروگرامن ۾ سڀ کان اهم ۽ يادگار بين الاقوامي سنڌي ادبي ڪانفرنس آھي جا  2 -3 ۽ 4 فيبروري 1988 تي ٿي جنهن ۾ ادب جي هر هڪ صنف تي استادن اديبن  دانشورن ۽ محقق مقالا پيش ڪيا جي سنڌي ادبي بورڊ پاران ڪتابي صورت ۾ شايع ٿيل آھن ٻن حصن تي مشتمل مجموعن مان هڪ ڪتيب'مقالا'  جي نالي سان آھي ۽ ٻيو ڪتاب نرتي تندنياز سين جي نالي سان شايع ٿيل آھي

سنڌي شعبي سنڌ يونيورسٽي پاران سنڌي ٻولي  ۽ ادب جي ترقي ۽ تحفظ لا۽ باضابطہ علمي ادبي تحقيق جو پروگرام عمل ۾ آندو ويو ۽ مختلف رهنمائن جي رهبرئَ هيٺ وقت بوقت اسڪالر مختلف عنوانن هيٺ تحقيق ڪندا رهيا جن کي تحقيقي مقالن پيش ڪرڻ تي سنڌي شعبي سنڌ يونيورسٽي پاران ايم-فل ۽ پي ايڇ ڊي جون اعلىٰ ڊگريون ڏنيون وڃن ٿيون . انهي سلسلي ۾ هن تائين 39 پي ايڇ ڊي ۽ 5 ايم فل جون ڊگريون ويون آھن .

Interview of Shahnawaz Baarch

Too many spelling mistakes.

Foto?

فريال

انٽرويو: پروفيسر شاھنواز بارچ 

رول نمبر:2k14/MC/119

انٽروڊڪشن
هڪ اهڙو استاد جيڪو موتين  ۾ بہ ڪوئينور جو هيرو،
سائين شاھنواز بارچ جيڪو انگريزي جي استاد سان گڏوگڏ ايڪٽينگ ، سنگينگ ۾ بہ ماهر ، ڪلاس ۾ ليڪچر ڏيڻ سان 

گڏوگڏ پنهنجي شاگردن کي اينٽرٽين بہ ڪرائيندو آهي سندس پيدائش 1984 ۾ ٿي . 

سوال:  سر اوهان پنهنجي تعليم ڪئين مڪمل ڪئي؟

جواب: مون پنهنجي  تعليم حاصل ڪندي وقت زندگي جي قيمت بہ سمجهي مونکي ننڊپڻ کان پڙهائي جو شوق هو اسڪول ڪاليج گورمينٽ اسڪول کان ڪيو اتي ڪلاس ۾ پوزيشن هولڊر هوندو هئس جڏھن ڪاليج جي پڙهائي ختم ٿيڻ لڳي تہ اڳيا يونيورسٽي جو سوچي وهڻو خوش ٿيندو هئس  پر منهنجي گهر جا حالات يونيورسٽي جي خرچن کي پورو نہ ڪري سڳهن ها پو۽ جئين تئين قرض کڻي منهنجي مائٽن مونکي پڙهائي جي لا۽ موڪليو ۽ منهنجي ايڊميشن انگلش شعبي ۾ ٿي جتي آئون ٻين اميرن جي خرل ٻارن کي ڏسي حيرت ۾ پهجي ويس اسان اتي ڪافي مزا بہ ڪيا پر پڙهائي کان انڪار ڪڏهن نہ ڪيو پڙھائي جي وقت پڙهائي .

سوال: يونيورسٽي جي يادون ۾ ڪنهن خاص جي ياد بہ جڙيل هوندي؟

جواب: ها ها ها هان آهي مونکي پنهنجي ڪلاس جي ڇوڪري سان محبت ٿي ۽ اها محبت سچي هئي انهن جون يادون دل ۾ اڃان بہ آهن مونکي اڃا بہ ياد آهي جڏھن اسان گول ڪينٽين تي وهي سڀ دوست يار چاھ جو چسڪو ۽ سموسا کائيندا هئاسين اها جئين گذرندي هئي ائين لگندو هو ڪا پري گذري رهي آهي آئون پاس آئوٽ ٿيڻ کان پو۽ انهن جي گهر رشتي جي لا۽ بہ ويس پر هن انڪار ڪيو ڇو تہ منهنجو رنگ ڪارو هو ۽ نڪشن ۾ جونئليور جو ڀائر ٿو لڳا.

سوال: توهان شارخ خان جا فين ڪڏهن ۽ ڪئين ٿيا انهن جهڙي ساڳئي نڪل ساڳئي آواز اهو سڀ ڪئين ٿا ڪريو؟

جواب : آئون يونيورٽي جي زماني کان بہ اڳ انهن جو فين هئس پر يونيورسٽي ۾ انهن جا گانا ٻڌي انهن کي ڳائيندو بہ هئس سڀ دوست تعريف ڪندا هئا تہ صفا شارخ خان جهڙي آواز آهي پو۽ انهن جي نڪل بہ شروع ڪندو هئس انهن جي نڪل ڪري آئون پنهنجي دوستن يارن کي کلائيندو هئس جنه سان هو پنهنجو غم ٿوري دير لا۽ بلجي ويندا هئا آئون احساس تبيعت جو ماڻهو آهيان ڪنهن کي ڏسي انهن کي خوش ڪرڻ لا۽ جونيليور جي بہ نڪل ڪندو آهيا انهن جا مزي مزي وارا فلمي ڊائيلاگ فلمي ايڪشن سان سڀ ماڻهو متاثر ٿيڻ لڳا منهنجي اهڙي نڪلون سان سڀ خوش ٿيندا هئا پو۽ اهيا ڀوڳ مزاڪ هر ڪنهن سان شروع ڪئي ڪٿي مونکي ڪڙو جواب ملندو آهي ڪٿي وري سڀ ماڻهن کي خوشي ملندي آهي .

سوال: اوهان پاڻ کي جونيليور ڇو سڏائيندا آهيو؟

جواب: اهو انهي لا۽ تہ اسان ٻنهين جو مقصد هڪ هي آهي اهو بہ ماڻهون کي پنهنجي پاڻ تان کلائي خوش ڪندو آهي ۽ آئون بہ ڪجھ ائين ئي آهيان فرق اهيو آهي تہ انهي کي هن مزاڪ مشڪري لا۽ پئسا ملندا آھن ۽ انسانيت جي ناتي انسانن سان محبت لا۽ ڪندو آهيان ڪجھ انسان انهي محبت کي سمجهي ٿو ۽ ڪير وري لتيري ويندا آهن.

سوال: اوهان پنهنجي شاگردن کي ليچر دوران ايڪٽنگ بہ ڪندا آهيو اهو ڇو؟

جواب: آئون چاهيندو آهيا منهنجا شاگرد ڀور نہ ٿين الاهي مشاگردن کي انگلش جو شعبو ڀور لڳندو آهي آئو انهن کي پراهائڻ سان گڏوگڏ ايڪٽو بہ رکندو آهيان ڪا ڪهاڻي يا ناول پرهائڻ وقت آئون انهن ڪريڪٽرن جا انداز روبهو ڪندو آهيان تہ جئين ٻارن کي ڪهاڻي ۽ ڪهاڻي جا هر ڪريڪٽرز ۽ انهن جا جذبات سمجھ ۾ اچن ۽ اهي ڀوريت کان ڀچن تہ اهيو هي سبب آهي تہ پرهائڻ سان گڏوگڏ ٻارن کي ايڪٽو ۽ اٽيڪٽ ڪجي سبجيڪٽ لا۽ .

سوال : توهان پنهنجي شاگردن کي هڪ شاگرد نہ دوست يار وانگر گائيڊ ٿا ڪريو ڇا انهن سان هنن جي رويي تي اثر نہ پوندو آهي  ؟

جواب: آئون پنهنجي شاگردن تي سختي نہ ڪندو آھيان ڇوڪري هجي يا ڇوڪرو هميشہ هڪ دوست ۽ وڏو ڀاءُ ٿي هر ڳالھ سمجهائيندو آهيان چاهي اها پڙهائي هجي يا ڪا پرسنل ڳالھ ۽ ٻارن کي مهنجي ڪلاس ۽ کيچر ۾ مزو بہ ايندو آهي اهي ڪڏهن ڀور نہ ٿيندا  آھن ۽  انهن جو رويو بہ هميشہ عزيز دوستن وانگر هوندو آهي پر ها ڪڏهن ڪڏهن ٻار آهن هنن جو رويو سخت هوندو آهي پر آئون هنن کي پيار سان سمجهائي هنن جي ڳالھ کي درگذر ڪري ڇڏيندو آهيان پر پو۽ سوچندو آهيان تہ ڇا منهنجي هن دنيا ۾ هي جڳھ آهي اڄ جي زماني ۾ ڪير بہ ڪنهن جو ناهي اسان کي پنهنجا رشتا پاڻ مضبوط ڪرڻا پوندا پنهنجي پاڻ کي بہ مضبوط ڪرڻو پوندو تڏھن هي هن جهان ۾ هلي سڳهنداسين 

سوال: ڇا اوهان جي مزاڪ ڀوڳ مشڪري سان ڪنهن ٻئي استاد کي ايتراض ٿيندو آھي ؟

جواب: آئون جڏهن ڪلاس وٺي ٻاهر ايندو آهيان تہ ڪجھ سينئر استاد موتان ۽ منهنجي پڙهائڻ تان کلندا ۽ ٽوڪ ڪندا آهن جنهن تان آئون ڪجھ وقت تائين مايوس ٿيندو آيان پر ڪڏھن ڪنهن کي جواب نہ ڏنو .

سوال: اوهان پنهنجي نئين شاگردن کي ڪئين گائيڊ ڪندا آهن ؟

جواب:  هاڻي ڏسو جيڪو نئون ٻار هوندو آهي اهو هڪ ننڊي وڻ وانگر هوندو آهي جيڪو نئون ابڙندو آهي هن کي پيار ۽ محبت سان پڙهائي  اڳيان وڌائبو آهي نئي ٻار کي پيار ۽ محبت سان گائيڊ ڪندو آهيان .

سوال : اوهان پنهنجي شاگردن جي لا۽ ڇا چوڻ چاهيندا ؟

جواب : پنهنجي شاگردن جي لا۽ چوڻ چاهيندس اهي انگلش سبجيڪٽ  کي بہ ٽائيم ڏين صرف ميجر سبجيڪٽ پڙھڻ سان انهن کي هن ئي سبجيڪٽ ۾ فائيدو ملندو پر انگلش  سبجيڪٽ کي هڪ ضروري سبجيڪٽ  سمجھن ڇو اهيو سبجيڪٽ هر وقت ۽ هر جڳھ ڪم ايندو.

WMC workshop report by Faryal

Un checked
  WMC workshop Report

 By Faryal Abbasi

WMC رپورٽ 
فريال عباسي

رول نمبر:2k14/MC/119

ومين ميڊيا سينٽر جي طرفان ٿيل ورڪ شاپ ۾ ميڊيا اينڊ ڪميونيڪيشن جي شاگردياڻين شرڪت ڪئي  جنهن ۾ سيڪنڊ ايئر ٿرڊ ايئر ۽ فائينل ايئر جي شاگردياڻين شرڪت ڪئي جنهن ۾ ھنن کي صحافت جي سکيا ڏني وئي  گڏو گڏ  اليڪٽرانڪ ميڊيا جي بہ سکيا ڏني وئي پهرين ڏينهن مولا بخش چانڊيو جي آمند ٿي ۽ هن شاگردياڻين  کي صوفي زمƓ جي حوالي ڪجھ ڳاليون  ٻڌايون تہ ڪيئن صوفيزم دهشتگردي کي ختم  ڪري سڳهي ٿو انهن پريس ڪانفرنس دوران ڪجھ شاگردياڻين مولا بخش چانڊيو کان سوال بہ ڪيا جنهن مان هڪ سوال سنوبر شورو ڪيو تہ جڏھن بسمہ فوت ٿي هئي بلاول ڀٽو جي پروٽول جي ڪري تہ انهن جو ذميوار ڪير آھي مڳلا بخش چانڊيو ذميوار تہ نہ ٻڌائين صرف اهيو چيائين تہ بلاول ڀٽو بسمہ جي گهر ويو فاتح ڪري آھيو جتي بسمہ جي پئُ کيس عزت ڏنائين آخر ۾ مولا بخش چانڊيو محبت ۽ نفرت جي سمجهاڻي ۽ مثال ڏئي پنهنجي اسپيچ ختم ڪيائين ۽ پو۽ شاگردياڻين سان گڏ سيلفي پڻ ڪڊرائين پهرين ڏينهن جي پريس ڪانفرنس ڪامياب ٿي پنهنجي پڄاڻي تي پوهتي جنهن مان سڀنين شاگردياڻين کي ميڊيا ۽ پريس ڪانفرنس جي ڄاڻ ملي شاگردياڻين جو چوڻ آهي تہ اسان انهن پريس ڪانفرنس مان گهڻو ڪجھ سکيو ۽  ميڊيا جي حوالي سان نئيون ڳالهيون بہ خبر پيون جيڪي اسان کي يونيورسٽي ۾  سکايون نہ وڃن ٿيون انهن پريس کان پو۽ پهرين ۽ ٻئي ڏينهن اليڪٽرانڪ ميڊيا جي سکيا ڏني وئي جنهن ۾ سينئير صحافي سهيل سانگي ۽ ٻئي ڏينهن ڊراما رائيٽر زيب منسور صحاب ميڊيا جي بابت ليڪچر ڏنائون سهيلسانگي جن ٻڌايو تہ اهڙا ورڪ شاپ حيدراباد ۾  ٿيندا رهن ڇو تہ عورتن لا۽ ميڊتئيا ۾ اچڻ جا ڪافي گهٽ موقعيا هوندا آھن ۽ زيب منسور صحاب پنهنجي  زندگي جو تجربو شيئر ڪيو ۽ چيائين تہ اصلي ڄاڻ ناول ڪهاڻين يا هسٽوريڪل ڪتابن مان ملي ٿي اگر اوهان هسٽوريڪل ڪتاب نہ پرهندا تہ اوهان کي اها ڄاڻ نہ هوندي جيڪا هڪ جنرلسٽ کي هئڻ گهرجي  انهن سڀني کان پو۽ قاضي آصف اليڪٽرانڪ ميڊيا جي حوالي سان ليڪچر ڏنائين  ميڊيا ڪئين ٿي ڪم ڪري ۽ هڪ سهي پيڪيج ڪئين ٺاهي انهن شاگردياڻئن کي ٻڌايو تہ هڪ پيڪيج نوين سيڪند جو هوندو آھي هن کان هيٺ تہ اها هڪ خبر ٿي ويندي گڏوگڏ ٽيڪنيڪلٽرم بہ سيکاريا ويا تہانهن ۾ ڪهڙي لفظن جو ڪيئن استعمال ڪجي  انهن کان پو۽ شاگردياڻين کي پريڪٽيڪل ڪم ڪرايو ويو ڪيمرا جي سامهون ڪئين بهي ڳالهائيجي ڪيئن هڪ خبر ٺاهجي  اها سڀ سکيا ڏني وئي ٽيئي ڏينهن محمد فاروق ليڪچر ڏنو ۽  ايندي ئي سڀني شاگردياڻين جو ڪانفيڊنس ليول چيڪ ڪيائين ۽ حوصلا افضائي ڪيائين ڪيمرا هينڊلينگ رپورٽنگ هڪ ئي ڏينهن ۾ سڀنين شاگردياڻين کي ڪيمرا جي اڳيا اچي رپورٽنگ ڪرڻ سکاري ڇڏيائين جيڪو اهي يونيورسٽي ۾ نہ ٿيون سکي سڳهن چوٿين ڏينهن شاگردياڻين کي ٻاهر آئوڊور ورڪ ڪرايو ويو جنهن ۾ هنن کي ٻن گروپن ۾ رڪسيم ڪيو ويو گروپ اي ۽ گروپ بي گروپ اي کي اوڏيرولال ۽ ڀٽ شاھ وٺي ويا اتي هنن هڪ اڏيرولال جو پيڪيج ٺاهيو اتي جي فقيرن صوفين کان انهن مزار ۽ اڏيرولال بابت سوال ڪيا اڏيرولال جيئتي هندو ۽ مسلمان  مزار جي هڪ ۽ اڱڻ ۾ وهي لنگر ڪندا آھن ۽ انهن ۾ ڪا بہ نفرت جا جنگ ناهي انهن کان پو۽ ڀٽائي سائين جي درگاھ تي ويا اتي جي بہ صوفين درويش ۽ آيل ماڻھون کان سوال جواب ڪيائو پنجئي ڏينهن انهن ورڪ شاڪ جو پڄاڻي جو ڏينهن هو جنهن ۾ مسود لوهار شرڪت ڪئي ۽ تمام سٺيون ڳالهيون ۽ محبت جو پيغام ڏنائين انهن کان پو۽ سهيل سانگهي ۽ مسود لوهار گڏجي شاگردياڻين ۾ اليڪرانڪ ميڊيا جا سرٽيفڪيٽ تقسيم ڪري ورڪ شاپ کي پڄاڻي تائين پهچائين .
شاگردياڻين جو چو ڻ آھي تہ اهڙا ورڪ شاپ عورتن لا۽ ٿيندا رهن انهن سان عورتن جي حوصلا افضائي ٿيندي آهي ۽ گڏوگڏ الاهي ڪجھ سکڻ لا۽ ملندو آهي جيڪو روزمراھ جي زندگي ۾ اسين نٿا سکهي سڳهون

Profile of Ghulam Mustafa Abbasi

فريال- پروفائل غلام مصطفٰي عباسي
  2k14/MC/119 :رول نمبر 
دڙي شھر ۾ ھڪ مڊل ڪلاس خاندان کان تعلق رکندڙ غلام مصطفٰي عباسي جنهن جي پيدائش 1938 ۾ دڙي شھر ۾ ٿي . تڏھن جي دور ۾ پاڪستان ۽ انڊيا هڪ قوم هئي ۽ تعليم حاصل ڪرڻ ھڪ عام ماڻهو جي لا۽ ڪافي مشڪل هو، اهو ائين جو تنهن جي زماني ۾ تعليم حاصل ڪرڻ جي لا۽ پري وڏن شھرن وڃڻو پوندو هو ڇو تہ ننڊڙن شھرن ۾ صرف ڏھ درجا پڙھايا ويندا هئا  اڳئي دور ۾ مائيٽ گهڻو ڪري پنهنجي ٻارڙن کي ڪاروبار ۾ آڻيندا هئا تہ جئين هنن جو اهو ڪاروبار نسل بہ نسل موجود هجي پر  اڄ جي دور ۾ اها سوچ آھستي آھستي ختم ٿيندي پئي اچي .
غلام مصطفٰي عباسي ٻڌائن ٿا تہ تڏھن جي دور ۾  پڙھيل لکيل خاندان ڪجھ ئي هئا تنهن مان هڪ سندن آهي ۽ تڏهن جي دور ۾ نياڻين کي تعليم حاصل ڪرڻ کان روڪيو ويندو هو پر ڪجھ خاندان هئا جن پنهنجي نياڻين کي پنج کان اٺ درجن تائين پڙهايو  . پاڻ ٻڌائين ٿا تہ سندن دور ۾ پڙهائي جي حوالي سان ڪو بہ ميلو يا ايوينٽ نہ ٿيندو هو بلڪہ ٻيا ميلا جئين ٿيندا هئا جيڪي اڄ بہ ٿيندا  اچن جيئن ڀٺوري شھر ۾ ھر سال هڪ درگاه جو ميلو ٿيندو هو ۽ اهو اڄ بہ هر سال وانگر ملائيندا آهن جتي آسي پاسي ڳوٺ جا ماڻهو توري دڙي شھر جا ماڻهو بہ ويندا آهن .
غلام مصطفٰي عباسي  ٻڌائي ٿو تہ ڪڻس پڙھڻ جو گهڻو شوق هو ۽ والي بال جو هڪ بهترين رانديڪر  پڻ هو ۽ ميٽرڪ کان پو۽ هائير ايجوڪيشن لا۽ نورمحمد هائي اسڪول حيدرآباد ۾ داخلا ورتي يارنهن ڪلاس جي تعليم حاصل ڪندي وقت نورمحمد هائي اسڪول ۾ والي بال جو ڪيپٽن ٿي رهيو جڏھن ٻارنهن ڪلاس پڙهي ورتئين تہ پنهنجي شھر ڏانهن واپس رک ڪيائين ۽ والي بال جي هڪ بهترين ٽيم جوڙين جنهن ۾  اڄ بہ  انهن  جي رڪارڊ ۾ هڪ بهترين رانديڪر جي حوالي نالو موجود آهي .

1955 يعني ننڊي عمر ۾ عباسي لائبريري کوليائين جنهن ۾ اسلامي تاريخ ، سنڌي تاريخ، ادب، شاعري، جاسوسي ادب، ۽ ٻين موضون جا ڪتاب پڻ شامل هئا انهي ڪتابن مان شھر جي تمام نوجوانن ، شاگردن، ۽ شھرين برپور فائدو ورتو اڄ بہ اها لائبريري  سندس گهر ۾ موجود آهي پر شھرين جي لاپرواهي جي موجب ڪجھ ڪتاب وڃائجي ويا . انهن لائبريري مان اڄ سندس نسل بہ پڻ فائدو وٺي رهي آھي .
پاڻ زنده دل تبيعت جو ماڻھو آهي هميشہ بيسهارا ماڻهون جي مدد ڪرڻ سندس اولين ترجيح رهي آهي پاڻ ڪڏهن ڪنهن جو محتاج نہ بڻائين هميشہ محنت مزدوري ڪري پنهنجو خرچ ڪڊندو هو گذر سفر ڪرڻ لا۽ سڄي عمر سونارڪو ڪم  ڪندو رهيو سونارڪي جو هنر حيدرآباد مان سکهي پو۽ پنهنجي باڻيجن کي بہ سکيا ڏنائين دڙي شھر ۾ سندس مڪام هڪ اعليٰ  درجي  تي آهي هڪ بهترين رانديڪر ، هڪ بهترين استاد، هڪ بهترين سونارو اڄ بہ شھر جي ماڻھون توڙي ٺٽي شھر مان بہ ماڻهو پنهنجي سونارڪي ڪم سان ايندا آهن پر اڄ ھو هن حالت ۾ ناهي جو سونارڪو ڪم ڪري سڳهي ڪڻس پٽ جي گهڻي خواهش هئي پر اللّه کي جيڪو منظور هوندو آهي اهو ئي ٿيندو آهي ڪڻس ماشااللّه پنج ڌيئرون آھن.  ڪڻس پنج   ڀائيٽا آهن جن جي پڙھائي ۾ برپور ڪردار ادا ڪيائين جيئن عمر وڌندي رهي هڪ مايوسي ۾ مبتلا ٿيندو رهيو سونارڪو ڪم تڪ ڇڏي ڏنائين ڪافي بيمار رهڻ لڳو هاڻي هو پنهنجي گهر ۾ آرام ڪندو آهي ۽ فريش ٿيڻ لا۽ گهر جي پاسي اوطاق تي وڃي پنهنجي دوستن سان ڪچهري ڪري واپس موٽندو آهي .
جنهن پنهنجي سموري زندگي محنت مزدوري ۾ گذاري انسانن سان محبت ۽ پيار وارو رشتو قائم رکيائين ۽ پنهنجي نسل سميت سڀنين کي محبت ۽ پيار جو سبق ڏيندو اچي چاهي امير هجي يا غريب هجي سڀنين سان هڪ ئي رويو رکندو آهي اڄ انهن جا چاهيندڙ شاگرد انهن لا۽ دعاڳو آهن تہ شل اهڙا استاد اسان جي ملڪ ۽ پوري دنيا ۾ هجن تہ نفرت جي جنگ ختم ٿي سڀ پيار ۽ محبت سان رهن

Profile of Ghulam Mustafa Abbasi by Faryal

 پروفائل غلام مصطفٰي عباسي

فريال عباسي -

 

دڙي شھر ۾ ھڪ مڊل ڪلاس خاندان کان تعلق رکندڙ غلام مصطفٰي عباسي جنهن جي پيدائش 1938 ۾ دڙي شھر ۾ ٿي . تڏھن جي دور ۾ پاڪستان ۽ انڊيا هڪ قوم هئي ۽ تعليم حاصل ڪرڻ ھڪ عام ماڻهو جي لا۽ ڪافي مشڪل هو، اهو ائين جو تنهن جي زماني ۾ تعليم حاصل ڪرڻ جي لا۽ پري وڏن شھرن وڃڻو پوندو هو ڇو تہ ننڊڙن شھرن ۾ صرف ڏھ درجا پڙھايا ويندا هئا  اڳئي دور ۾ مائيٽ گهڻو ڪري پنهنجي ٻارڙن کي ڪاروبار ۾ آڻندا هئا تہ جئين هنن جو اهو ڪاروبار نسل بہ نسل موجود هجي ور اڄ جي دور ۾ اها سوچ آھستس آھستي ختم ٿيندي اچي .

غلام مصطفٰي عباسي کي پڙھڻ جو شوق هو ۽ والي بال جو هڪ بهترين رانديڪر هو ۽ ميٽرڪ کان پو۽ هائير ايجوڪيشن لا۽ نورمحمد هائي اسڪول حيدرآباد ۾ داخلا ورتي يارنهن ڪلاس جي تعليم حاصل ڪندي وقت نورمحمد هائي اسڪول ۾ والي بال جو ڪيپٽن ٿي رهيو جڏھن ٻارنهن ڪلاس پڙهي ورتئين تہ پنهنجي شھر ڏانهن واپس رک ڪيائين ۽ والي بال جي هڪ بهترين ٽيم جوڙين جنهن ۾  اڄ بہ  انهن  جي رڪارڊ ۾ هڪ بهترين رانديڪر جي حوالي نالو موجود آهي .

1955  ننڊي عمر ۾ عباسي لائبريري کوليائين جنهن ۾ اسلامي تاريخ ، سنڌي تاريخ، ادب، شاعري، جاسوسي ادب، ۽ ٻين

موضون جا ڪتاب پڻ شامل هئا انهي ڪتابن مان شھر جي تمام نوجوانن ، شاگردن، ۽ شھرين برپور فائدو ورتو اڄ بہ اها لائبريري  سندس گهر ۾ موجود آهي پر شھرين جي لاپرواهي جي موجب ڪجھ ڪتاب وڃائجو ويا . انهن لائبريري مان اڄ سندس نسل بہ پڻ فائدو وٺي رهي آھي .

پاڻ زنده دل تبيعت جو ماڻھو آهي هميشہ بيسهارا ماڻهون جي مدد ڪرڻ سندس اولين ترجيح رهي آهي پاڻ ڪڏهن ڪنهن جو محتاج نہ بڻائين هميشہ محنت مزدوري ڪري پنهجو خرچ ڪڊئين گذر سفر ڪرڻ لا۽ سڄي عمر سونارڪو ڪم  ڪندو رهيو سونارڪي جو هنر حيدرآباد مان سکهي پو۽ پنهنجي باڻيجن کي بہ سکيا ڏنائين دڙي شھر ۾ سندس مڪان هڪ اعلا درجي تي آهي هڪ بهترين رانديڪر ، هڪ بهترين استاد، هڪ بهترين سونارو اڄ بہ شھر جي ماڻھو توڙي ٺٽي شھر مان بہ ماڻهو پنهنجي سونارڪي ڪم سان ايندا آهن پر اڄ ھو هن حالت ۾ ناهي جو سونارڪو ڪم ڪري سڳهي ڪڻس پٽ جي گهڻي خواهش هئي پر الله کي جيڪو منظور هوندو آهي اهو ئي ٿيندو آهي ڪڻس ماشاالله پنج ڌيئرون آھن  ۽ پنهنجي ڀائيٽن جي پڙھائي ۾ برپور ڪردار ادا ڪيائين جيئن عمر وڌندي رهي هڪ مايوسي ۾ مبتلا ٿيندو رهيو سونارڪو ڪم تڪ ڇڏي ڏنائين ڪافي بيمار رهڻ لڳو هاڻي هو پنهنجي گهر ۾ آرام ڪندو آهي ۽ فريش ٿيڻ لا۽ گهر جي پاسي اوطاق تي وڃي پنهنجي دوستن سان ڪچهري ڪري واپس موٽندو آهي .

جنهن پنهنجي سموري زندگي محنت مزدوري ۾ گذاري انسانن سان محبت ۽ پيار وارو رشتو قائم رکيائين ۽ پنهنجي نسل سميت سڀنين کي محبت ۽ پيار جو سبق ڏيندو اچي چاهي امير هجي يا غريب هجي سڀنين سان هڪ هي رويو رکندو آهي اڄ انهن جا چاهيندڙ شاگرد انهن لا۽ دعاڳو آهن تہ شل اهڙا استاد اسان جي ملڪ ۽ پوري دنيا ۾ هجن تہ نفرت جي جنگ ختم ٿي سڀ پيار ۽ محبت سان رهن . 

فريال عباسي - 

  2k14/MC/119 :رول نمبر

Online gaming and studnets

Faryal article  رول نمبر: 119-2k14-MC

آن لائن گيمينگ 

 فريال

 آن لائن گيمينگ تيزي سان ترقي ڪري رهي آهي اڄ جي جنريشن پنهنجو پورو ٽائم لائن گيمس ۾ ذائيا ٿا ڪن ۽۽ انهن جو گهڻو استعمال اوهان جي پڙهائي ۾ رڪاوٽ جو سبب بڻجي رهيو آھي آن لائن گيمس اسان کي اينٽرٽين لا۽ ايجاد ڪيون ويون آهن نہ ڪي پنهنجي پاڻ کي نقصان ۾ وجهڻ لا۽ آن لائن جو گهڻو استعمال اسان کي هر طرحن جا نقصان ڏئي ٿي اسان کي نہ صرف پڙھائي ۾ بلڪہ physically ۽ mentally destroy پڻ ڪري ٿي . اڄ جو نوجوان سڄو ڏينهن هڪ ئي جڳھ تي ويهي سست ٿي وڃي ٿو هڪ ئي جڳھ تائين پنهنجي پاڻ کي ڪري ڇڏي ٿو ايتري تائين جو هن کي پنهنجي صحت جو بہ خيال نہ ٿو رهي سمورو وقت آن لائن گيمينگ ۾ مصروف رهڻ جي ڪري ٻار پنهنجي پڙهائي کان بجي ٿو جنهن جي وجھ سان اسڪول ، اسڪول يا يونيورسٽي ۾ ھن جو رزلٽ ڪري پوي ٿو آن لائن گيمينگ صرف ۽ صرف وقت جي بربادي آھي انهن جو گهڻو استعمال اسان کي صرف نقصان ڏئي سگهي ٿو چاهي اهو نقصان پڙھائي ۾ هجي يا وري ٻئي ڪنهن ۾ . آن لائن گيمينگ ۾ مصروف هي نوجوان پنهنجي صحت سان گڏو گڏ ڪنهن سان گڏ communicate کان بہ محروم رهن ٿا هڪ ئي جگھ تي ويھي دنيا دين کان مهروم ٿي وڃن ٿا هنن کي ڪنهن جي ڪا بہ خبر نہ هوندي آھي ايترو جو اگر گهر ۾ ڪير مهمان بہ اچي تہ هنن لا۽ گيم کيڏڻ وڌيڪ ضروري هوندو آھي اهي پنهنجي عزيزن کي بہ گهٽ وقت ڏيندا آهن اڄ جو نوجوان اڳوڻي نوجوانن کان وڌيڪ سست آهي ڇو تہ اهي Active ناهن ناهي ذھني نا هي جسماني طور تي. سست سان گڏوگڏ اهي بيمارين ۾ بہ مبتلا ٿي ٿا وڃن هڏ ڪمزور ۽ نظر خراب ٿي وڃي ٿي Back bones ۽ Headache جهڙيون بيماريون عام ٿي ويون آهن ۽ پو۽ اسڪول ڪاليج جون گهڻيون موڪلون سبب انهن جو رزلٽ ڪري پوي ٿو اسڪول ڪاليج ۾ ٽاپ تي رهندڙ ٻار بہ اگر ايئن ئي پنهنجو قت آن لائن گيمينگ ۾ وڃائي تہ انهن جو رزلٽ بہ باقي انهن وانگر هوندو جيڪي پنهنجو سمورو وقت انهن فضول ايڪٽيوٽي ۾ گذارين ٿا اسان جي پنهنجي ملڪ ۾ %60 کان وڌيڪ شاگرد پنهنجو قيمتي وقت پڙھائي جي بجائي انهن فضول گيمون ۾ ٿا لڳائين انهن کي اهو احساس تڪ ناهي تہ ڪيئن اسان جا مائيٽ هڪ هڪ روپيو جمح ڪري اسان کي پڙھائين ٿا لکائين ٿا اسان جي مستقبل لا۽ پاڻ محنت ڪري اسان لي اڳيان وڌائن ٿا پر اهي انهن گيمون کان فارغ هجن تہ انهن کي اها ڳالھ بہ سمجھ ۾ اچي اڄ جي نوجوان کي انهي آن لائن گيمينگ جو ايترو ڪريز آهي جو گهر ۾ اگر مائٽ منع ڪري تہ انهن سان بدتميزي سان پيش اچي پو۽ ٻاهر وڃي نيٽ ڪيفي تي استعمال ڪن ٿا آن لائن گيمينگ صرف اينٽرٽيمينٽ لا۽ آھي پر اسان جا نوجوان انهن کي هڪ عادت بڻائي ڇڏيو آهياهي انهن عادت کان مجبور ٿي سست ۽ بيڪما ٿي ويا آهن تنهن ڪري اسان جا نوجوان هر شئي کان محروم آهنآن لائن گيمينگ رشتن ۾ بہ فاصلا پيدا ڪري ٿي گهڻي کان گهڻو وقت انهن تي ذائح ڪرڻ جي ڪري اسان پنهنجي عزيزن کان پري رهون ٿا نوجوانن کي گهرجي پاڻ ۾ شعور ڌارين پنهنجي پڙھائي پنهنجي مائٽن کي وقت ڏين هر Activity جو حصو ٿين Active رهن سماجي ڪمن ۾ اڄن صرف هڪ جڳھ تي ويهي اهي ڪا بہ شئي حاصل نہ ٿا ڪري سڳهن انهن کي کپي تہ اهي پنهنجي پاڻ کي ذھني ۽ جسماني طور تي مڪمل تيار ڪن

Revised Hyderabad turning to becoem karachi- Faryal

Revised 

 Hyderabad becoming karachi feature  Faryal

فريال- فيچر 
رول نمبر: 119-2k14-MC

حيدرآباد شھر جنهن جو اسان صرف
بمبئي بيڪري جا ڪيڪ ئي مشهور ٻڌا آھن پر هاڻي جو حيدآباد پهرين جي حيدرآباد کان ڪافي مختلف ۽ سڌار ۾ نظر اچي رهيو آهي 2010 کان پهرين حيدرآباد جا رهواسي بہ خريداري لا۽ ڪراچي ويندا هئا پر  2010 کان پو۽ جڏھن آٽوبان روڊ تي وڏن ڊزائينر ۽ برينڊڊ  دڪان کليا آھن آھن تڏھن کان حيدرآباد جي شھرين سميت آسي پاسي شھرن جا ماڻھو بہ هاڻي حيدرآباد مان شاپنگ ٿا ڪن جيڪي پهرين شاپنگ ڪرڻ لا۽ ڪراچي ويندا هئا

 2005 ۾ حيدرآباد شھر ۾ سٺا ڪوچينگ سينٽر بہ کليا جنهن جي ڪري حيدرآباد جي 
شھرين سان گڏوگڏ آسي پاسي جي ڳوٺاڻن کي بہ سؤلتون ٿيون 


 حيدرآباد بہ هاڻي ڪراچي جهڙي شڪل اختيار ڪري رهيو آھي ڪراچي جهڙو ماحول ٽريفڪ، فيشن ، کاڌو،پيتو، اٿڻ ويهڻ، هر روايت هر رسم جيڪا صرف ڪراچي ۾  نظر ٿي اچي اها هاڻي حيدرآباد ۾ بہ وڌي رهي آهي اڳئي فاسٽ فوڊ زيادہ تر ڪراچي ۾ کايو ويندو هو پر هاڻي حيدرآباد ۾ بہ تمام وڏا ۽ سٺا ريسٽورنٽ کليا آهن ايترو جي هر علاقي ۾ پنج کان ڇھ ريسٽورينٽ آھن قاسم آباد جهڙي ننڊڙي علائقي ۾ بہ پيزا هوسٽ ، بروسٽ لنڪ جهڙا مشھور ريسٽورينٽ کليا آھن.

اڄ جو حيدرآباد پراڻي حيدرآباد کان مختلف ٿيندي نظر اچي رهيو آھي  حيدرآباد ۾ نيا ۽ وڏا شاپنگ مال ٺھي رهيا آهن جيڪي صرف ڪراچي ۽ اسلام باد جهڙن وڏن شھرن تائين محدود هئا پر هاڻي پنهنجي شھر ۾ بہ ٺھي رهيا آھن ۽ ڪجھ تہ ٺھي ويا آھن جيئن ميڪس بچت، بيگ مارٽ، دائود سپر مارڪيٽ، جهڙا  وڏا ۽ عاليشان مارڪيٽون کلي رهيون آھن جتي راشن سان گڏوگڏ گهر جو مڪمل سامان ۽ ٻارن جي لا۽ بہ هر سؤلت موجود آهي آٽوبان روڊ بہ پهرين کان وڌيڪ روشن ۽ سٺو ٿي ويو آھي اتي بہ نيا ۽ برينڊڊ ڊزائنر جا بوتيڪ کليا آھن ( کادي، گل احمد، فردوس، نيشات) جهڙا وڏا بوتيڪ کليا آھن  .

جيئن ئي ترقي وڌندي پئي وڃي  تئين حيدرآباد ۾  ٽريفڪ جا  مسئلا  بہ وڌندا ٿا وڃن ائين ٿو لڳي جهڙو هڪ نئي ڪراچي ۾ اچي ويا آھيون اگر پراڻي حيدرآباد ۽ هاڻوڪي حيدرآباد کي ملايون تہ هي هڪ نئون شھر نظر ايندو 

رستن جي حوالي سان هر علائقي جو رستو ٺھي رهيو آهي ڪم هلي رهيو آھي جتي اڳئي 5 منٽ جو رستي تي 10 منٽ لڳندا هئا هاڻي اهي 5 منٽ ۾ ھي ڪراس ٿي وڃي ٿو قاسم آباد ۾ گٽر ڦاٽل هوندا هئا ۽ رستا روڊ تمام خراب حالت ۾ هوا هاڻي انهن رستن جي مرحمت ڪرائي پئي وڃي مين روڊن تي يو ٽرن بہ ٺهي ويا آھن جنهن جي وجھ سان ٽريفڪ ۾ بہ گهٽتائي تي رهي آھي ۽ عوام جي لا۽ سؤلتون پيدا ٿي رهيون آھن .

هسپتالن جي هوالي سان پهرين سوِل هسپتال هوندي هئي پر هاڻي اسرا راجپوتانہ جهڙيون هسپتالون ۾ عوام جي لا۽ ايمجسي روم ۽ وقتي طور تي  ترنت علاج جو سؤلتون بہ موجود آھن ، حيدرآباد جي ڊاڪٽر گلي ۾ بہ هر بيماري جو ڊاڪٽر موجود آهي جڏھن تہ 2009 کان اڳ سڀ ڪراچي علاج لا۽ ويندا هئا .

کاڌن جي حوالي سان حيدرآباد ۾ بمبئي بئڪري جو ڪيڪ تہ مشھور آھي پر ھاڻي حيدراباد ۾ وڏا ۽ مشھور ريسٽورينٽ کليا آھن سينيماز وغيره  لال قلا ، رائل تاج ،لاموش،  جهڙا وڏا ريسٽورينٽ ٺاهيا ويا آهن شبير برياني سان گڏوگڏ مرچي جا رول ۽ فاسفوڊ هر ڊش چائيز  پڻ موجود آھن 

حيدرآباد ۾ بيگ مارٽ جهڙا وڏا شاپنگ سينٽر کلي رهيا آھن ، هائوسنگ اسليم هاوي جي پاسي بہ وڏيون سوسائٽيون ٺهي رهيون آھن ائين ٿو لگي ڄڻ ڪجھ ھي وقت ۾ حيدرآباد شھر جو نقشو ئي بدلجڻ وارو آھي

Compare and contrast with Karachi
فريال- فيچر
رول نمبر: 119-2k14-MC

حيدرآباد شھر جنهن جو اسان صرف
بمبئي بيڪري جا ڪيڪ ئي مشهور ٻڌا آھن پر هاڻي جو حيدآباد پهرين جي حيدرآباد کان ڪافي مختلف ۽ سڌار ۾ نظر اچي رهيو آهي 2010 کان پهرين حيدرآباد جا رهواسي بہ خريداري لا۽ ڪراچي ويندا هئا پر  2010 کان پو۽ جڏھن آٽوبان روڊ تي وڏن ڊزائينر ۽ برينڊڊ  دڪان کهليا آھن آھن تڏھن کان حيدرآباد جي شھرين سميت آسي پاسي شھرن جا ماڻھو بہ هاڻي حيدرآباد مان شاپنگ ٿا ڪن جيڪي پهرين شاپنگ ڪرڻ لا۽ ڪراچي ويندا هئا 2005 ۾ حيدرآباد شھر ۾ سٺا ڪوچينگ سينٽر بہ کليا جنهن جي ڪري حيدرآباد جي شھرين سان گڏوگڏ آسي پاسي جي ڳوٺاڻن کي بہ سؤلتون ٿيون .
اڄ جو حيدرآباد پراڻي حيدرآباد کان مختلف ٿيندي نظر اچي رهيو آھي  حيدرآباد ۾ نيا ۽ وڏا شاپنگ مال ٺھي رهيا آهن جيڪي صرف ڪراچي ۽ اسلامباد جهڙن وڏن شھرن تائين محدود هئا پر هاڻي پنهنجي شھر ۾ بہ ٺھي رهيا آھن ۽ ڪجھ تہ ٺھي ويا آھن جيئن ميڪس بچت جتي راشن سان گڏوگڏ گهر جو مڪمل سامان ۽ ٻارن جي لا۽ بہ هر سؤلت موجود آهي آٽوبان روڊ بہ پهرين کان وڌيڪ روشن ۽ سٺو ٿي ويو آھي اتي بہ نيا ۽ برينڊڊ ڊزائنر جا بوتيڪ کليا آھن ( کادي،گل احمد،فردوس،نيشات) جهڙا وڏا بوتيڪ کليا آھن  .
رستن جي حوالي سان هر علائقي جو رستو ٺھي رهيو آهي ڪم هلي رهيو آھي جتي اڳئي 5 منٽ جو رستي تي 10 منٽ لڳندا هئا هاڻي اهي 5 منٽ ۾ ھي ڪراس ٿي وڃي ٿو قاسم آباد ۾ گٽر ڦاٽل هوندا هئا ۽ رستا روڊ تمام خراب حالت ۾ هوا هاڻي انهن رستن جي مرحمت ڪرائي پئي وڃي مين روڊن تي يو ٽرن بہ ٺهي ويا آھن جنهن جي وجھ سان ٽريفڪ ۾ بہ گهٽتائي تي رهي آھي ۽ عوام جي لا۽ سؤلتون پيدا ٿي رهيون آھن .
هسپتالن جي هوالي سان پهرين سوِل هسپتال هوندي هئي پر هاڻي اسرا راجپوتانہ جهڙيون هسپتالون ۾ عوام جي لا۽ ايمجسي روم ۽ وقتي طور تي  ترنت علاج جو سؤلتون بہ موجود آھن ، حيدرآباد جي ڊاڪٽر گلي ۾ بہ هر بيماري جو ڊاڪٽر موجود آهي جڏھن تہ 2009 کان اڳ سڀ ڪراچي علاج لا۽ ويندا هئا .
کاڌن جي حوالي سان حيدرآباد ۾ بمبئي بئڪري جو ڪيڪ تہ مشھور آھي پر ھاڻي حيدراباد ۾ وڏا ۽ مشھور ريسٽورينٽ کليا آھن سينيماز وغيره  لال قلا ، رائل تاج ،لاموش،  جهڙا وڏا ريسٽورينٽ ٺاهيا ويا آهن شبير برياني سان گڏوگڏ مرچي جا رول ۽ فاسفوڊ هر ڊش چائيز  پڻ موجود آھن
حيدرآباد ۾ بيگ مارٽ جهڙا وڏا شاپنگ سينٽر کلي رهيا آھن ، هائوسنگ اسليم هاوي جي پاسي بہ وڏيون سوسائٽيون ٺهي رهيون آھن ائين ٿو لگي ڄڻ ڪجھ ھي وقت ۾ حيدرآباد شھر جو نقشو ئي بدلجڻ وارو آھي